Από τον υποδιάκονο Νεκτάριο, M.A.
Η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής, υπό την επισκοπική εξουσία του Αιρεσιάρχης Αρχιεπισκόπου, Ελπιδοφόρου Ιωάννη Λαμπρινιάδη, ο οποίος είναι: ‘…ἀποστήσονταί τινες τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασιν πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων, ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων, κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν (Προς Τιμόθεον Α’ 4: 1-2) Σε μια ακόμη λανθασμένη ενέργεια, απομακρύνεται από την Αγία Ορθοδοξία και μπαίνει πιο βαθιά στον δικό τους ελληνοπαποκαισαριανισμό, προσπαθώντας τώρα να εισαγάγει σε ολόκληρη τη δικαιοδοσία γυναίκες υπηρέτριες της Αγίας Τράπεζας, γυναίκες χειροτονημένες αναγνώστριες και μια "αναβίωση" των γυναικών διακόνισσες. Σύμφωνα με ένα ιδιωτικό ψήφισμα που ανακαλύφθηκε και υποβλήθηκε στην Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Μητρόπολης Νέας Ιερσέης, ο Ελπιδοφόρος επιδιώκει να “αναπτύξει τον ρόλο των γυναικών και των κοριτσιών στη ζωή της σύγχρονης Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική […] τη συμμετοχή των κοριτσιών στις λιτανείες και σε άλλες λειτουργικές υπηρεσίες κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, την υπηρεσία ως ακολυτών και την ανάγνωση της Επιστολής- την τόνωση των φοιτητριών ως αναγνώστριες και την ευλογία τους να υπηρετούν στην Αγία Τράπεζα στο HCHC (Ελληνικό Κολλέγιο – Τίμιος Σταυρός) [και] την αναβίωση της γυναικείας διακονίας” [1].
Αρχικά διέρρευσε μέσω των Ελλήνων Ομολογητών της Ορθοδοξίας στο Helleniscope.com στο άρθρο τους με τίτλο ‘Καθώς το “σχέδιο για τους ομοφυλόφιλους” απέτυχε, ο Αρχιεπίσκοπος δοκιμάζει τώρα το σχέδιο Β: Γυναίκες στον Ιερό Ναό!’ As the “Gay Plan” Failed, The Archbishop Now Tries Plan B: Women in the Sanctuary!, η είδηση έγινε γνωστή για το πώς ο Ελπιδοφόρος και η παρέα του προσπαθούν να περάσουν αυτή την καινοτομία στην Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Σε ένα άλλο άρθρο από το OrthoChristian.com σχετικά με το ίδιο θέμα έδωσαν λίγο περισσότερο υπόβαθρο για την εμπλοκή του Ελπιδοφόρου λέγοντας: “Ο Ελπιδοφόρος είχε μια συζήτηση τον Νοέμβριο σχετικά με την “επέκταση της συμμετοχής των γυναικών στην Εκκλησία” με διάφορους [ψευδο]μελετητές, συμπεριλαμβανομένων των Αρχόντων Cary J. Limberakis και George Demacopoulos. ‘Ο Αρχιεπίσκοπος εξήγησε ότι το κυρίαρχο πρόβλημα είναι η λανθασμένη αντίληψη ότι μόνο οι άνδρες επιτρέπονται εντός του ιερού ναού’” [2].
Ωστόσο, θα πρέπει να αναρωτηθούμε, είναι αυτή μια πραγματική δήλωση που μπορεί να εμπιστευτεί κανείς, προερχόμενη από τον Λαμπρινιάδη, ο οποίος έχει πιαστεί επανειλημμένα να παραβιάζει τους κανόνες και να μιλάει με διχαλωτή γλώσσα; Μπορούμε να εξετάσουμε μερικά εκκλησιαστικά κείμενα για να διαπιστώσουμε αν αυτή είναι όντως μια λανθασμένη αντίληψη ή αν πρόκειται για το κάτι παραπάνω από πιθανό γεγονός ότι οι γυναίκες δεν επιτρέπεται να καλύψουν αυτούς τους ρόλους σύμφωνα με τους κανόνες και άλλα έγκυρα κείμενα της Εκκλησίας. Πρώτον, μπορούμε να εξετάσουμε το θέμα των γυναικών που υπηρετούν στην Αγία Τράπεζα γενικά και ποιος επιτρέπεται να υπηρετεί εκεί. Με μια απλή ματιά στους κανόνες μπορούμε να βρούμε τον Κανόνα ξθ' (69) της Συνόδου του Τρούλλου που αναφέρει,
“Δεν επιτρέπεται σε έναν λαϊκό να εισέλθει στο ιερό (Ιερό Βωμό), αν και, σύμφωνα με μια ορισμένη αρχαία παράδοση, η αυτοκρατορική δύναμη και εξουσία δεν απαγορεύεται καθόλου από αυτό, όταν επιθυμεί να προσφέρει τα δώρα του στον Δημιουργό” [3].
Έτσι, εδώ βλέπουμε με σαφήνεια ότι οι λαϊκοί (λαϊκές γυναίκες) δεν επιτρέπεται να εισέλθουν στα άγια των αγίων, εκτός από την αυτοκρατορική εξουσία, δηλαδή τον Ρωμαίο (Βυζαντινό) αυτοκράτορα. Ένας άλλος κανόνας που δεν επιτρέπει στους μη χειροτονημένους ούτε καν να διαβάζουν μέσα στην Εκκλησία είναι ο Κανόνας XIV της 7ης Οικουμενικής Συνόδου, ο οποίος αναφέρει: "Ότι κανείς χωρίς χειροτονία δεν πρέπει να διαβάζει στον άμβωνα κατά τη διάρκεια της συναξίας [λειτουργικής σύναξης]" [4]. Καθώς οι γυναίκες δεν μπορούν να χειροτονηθούν στις τάξεις του κλήρου, δεν επιτρέπεται επίσης να διαβάζουν κατά τη διάρκεια των ακολουθιών και επίσης αποκλείονται εντελώς από τη λειτουργική λειτουργία, ιδίως από το να μπαίνουν στην Αγία Τράπεζα.
Η μόνη εξαίρεση είναι ο εκκλησιασμός των νηπίων. Κατά τον λειτουργικό εκκλησιασμό των αρσενικών νηπίων, αυτά μεταφέρονται από την πόρτα των διακόνων και εισέρχονται στην Αγία Τράπεζα και ξαναβγαίνουν, ενώ τα θηλυκά βρέφη μεταφέρονται στις βασιλικές πόρτες έξω από το τέμπλο. Στο βιβλίο των αναγκών, οι ρουμπρίκες για τον ιερέα αναφέρουν: "Και, αν το παιδί είναι αρσενικό, το φέρνει μέσα στο ιερό θυσιαστήριο (αν όμως το παιδί είναι θηλυκό, μόνο μέχρι τις βασιλικές πόρτες". [5] Από αυτόν και μόνο τον κανόνα βλέπουμε ότι αυτό αυτομάτως θα απαγόρευε στη γυναίκα να υπηρετεί στην Αγία Τράπεζα, αφού οι γυναίκες δεν μπορούν να υπηρετήσουν σε καμία από τις βαθμίδες του κλήρου (αναγνώστες, υποδιάκονοι, διάκονοι, ιερείς, επίσκοποι) που μας παραδόθηκαν από την Ιερά Παράδοση. Συνεχίζοντας στους κανόνες, η Σύνοδος της Λαοδικείας, στον μδ' κανόνα της, αναφέρει και πάλι, χωρίς εξηγήσεις, και πάλι με σαφήνεια ότι: "Οι γυναίκες δεν μπορούν να πηγαίνουν στην Αγία Τράπεζα" [6]. Επιπλέον, ο διάσημος κανονολόγος και Ορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας Θεόδωρος Βαλσαμών αναφέρει σχετικά με τον Κανόνα μδ' (44) της Συνόδου της Λαοδικείας ότι: ""Μεταξύ των Λατίνων οι γυναίκες ανεβαίνουν χωρίς καμία ντροπή στο θυσιαστήριο όποτε το επιθυμούν" [7].
Ωστόσο, ένα σχόλιο διάψευσης από τον Βέλγο κανονολόγο και παπικό ιερέα Zeger Bernhard van Espen, υπερασπιζόμενος την παπική ομολογία του, αναφέρει σχετικά με το σχόλιο του Πατριάρχη Θεόδωρου Βαλσαμόν για τον Κανόνα μδ' ότι, “η πειθαρχία αυτού του κανόνα ανανεώθηκε συχνά ακόμη και στη Λατινική Εκκλησία [….] Διότι οι Λατίνοι απαγόρευσαν και απαγορεύουν αυτή την προσέγγιση των γυναικών στην Αγία Τράπεζα όχι λιγότερο από τους Έλληνες- και θεωρούν το αντίθετο έθιμο ως κατάχρηση που πηγάζει από την αυθάδεια των γυναικών και την αμέλεια των επισκόπων και των ποιμένων” [8]. Το ενδιαφέρον σε αυτές τις δύο δηλώσεις είναι ότι έχουμε έναν ορθόδοξο χριστιανό κανονολόγο και πατριάρχη από τον 12ο αιώνα και έναν Βέλγο παπικό κανονολόγο από τον 18ο αιώνα να λένε ακριβώς το ίδιο πράγμα, δηλαδή ότι οι γυναίκες στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις δεν επιτρέπεται μέσα στην Αγία Τράπεζα να υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα- γεγονός που μας δίνει κάποια ιστορική εικόνα ότι αυτό δεν αποτελούσε μέρος της παράδοσης ούτε στην Ανατολή ούτε στη Δύση, ούτε μεταξύ των Ορθοδόξων ούτε ακόμη και μεταξύ των Παπικών μέχρι τις πρόσφατες καινοτομίες τους στο Β΄ Βατικανό.
Τώρα που έγινε μια πρόχειρη εξέταση των Ιερών Κανόνων και αποδείχθηκε ότι οι λαϊκοί, πολύ περισσότερο οι γυναίκες, δεν επιτρέπεται να υπηρετούν στην Αγία Τράπεζα, ερχόμαστε στο θέμα των χειροτονημένων αναγνωστών, οι οποίοι συχνά αναφέρονται λανθασμένα ως αναγνώστες που έχουν λάβει την «κούρα» [9]. Ποιος λοιπόν μπορεί να χειροτονηθεί αναγνώστης; Για να το καλύψουμε εν συντομία, μπορούμε και πάλι να ανατρέξουμε στους κανόνες που μας δίνουν μια πολύ σαφή εικόνα για το ποιον έχει κατά νου η Εκκλησία όταν πρόκειται για την επιλεξιμότητα του να χειροτονηθεί αναγνώστης. Αυτή η σαφής εικόνα μπορεί να γίνει αντιληπτή λόγω των κανόνων που περιέχονται σε άλλους κανόνες που έχουν τεθεί σε ισχύ για όσους βρίσκονται σε αυτές τις ιερατικές βαθμίδες. Για παράδειγμα, ο Κανόνας κε’ (25) των Διακοσίων Δεκαεπτά Μακαρίων Πατέρων που συγκεντρώθηκαν στην Καρχηδόνα το 419 μ.Χ. καλεί όλες τις βαθμίδες του κλήρου, συμπεριλαμβανομένων των αναγνωστών, να απέχουν από τις συζύγους τους για ένα διάστημα όταν υπηρετούν την Αγία Τράπεζα. Τώρα, παρά την τάση που κυκλοφορεί στους κύκλους των Φορδαμιτών, του Δημακόπουλου και του Σαν Φίλιπο, γνωρίζουμε ως αληθινοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί ότι μόνο οι βιολογικοί άνδρες μπορούν να έχουν γυναίκες.
Συνεχίζοντας με τα κείμενα της Εκκλησίας με ένα που προφανώς δεν μπορεί να παραβλεφθεί είναι το κείμενο χειροτονίας ενός λαϊκού στον κληρικό βαθμό του αναγνώστη. Μέσα στο λειτουργικό κείμενο για τη χειροτονία αναγνώστη, την ημέρα της τόνωσης και χειροτονίας του αναγνώστη, μετά τη Μεγάλη Δοξολογία αλλά πριν το Τροπάριο και πριν τη Θεία Λειτουργία, ο υποψήφιος οδηγείται από τους βοηθούς του Επισκόπου (παραδοσιακά υποδιάκονοι) στο κέντρο της σολέας μπροστά από τον Επίσκοπο. Κάνει τρεις προσκυνήσεις προς την Αγία Τράπεζα. Στη συνέχεια, γυρίζει και κάνει μία προσκύνηση προς τον Επίσκοπο και σταματά στα γόνατα. Ο Επίσκοπος ακουμπά το χέρι του στο κεφάλι του υποψηφίου λέγοντας την τελετή χειροτονίας αναγνώστη χωρίς ασαφή ορολογία ή σε οποιαδήποτε ασαφή ή συγκεχυμένη γλώσσα, η οποία καταλήγει με τον Επίσκοπο να λέει:
“Γιε μου (όνομα), ο πρώτος βαθμός της Ιεροσύνης είναι αυτός του Αναγνώστη. Οφείλεις, λοιπόν, να διαβάζεις καθημερινά τις θείες Γραφές, ώστε οι ακροατές, όσον αφορά εσένα, να λαμβάνουν οικοδομή, ώστε εσύ, χωρίς να ντροπιάζεις καθόλου την εκλογή σου, να προετοιμάζεις τον εαυτό σου για έναν ανώτερο βαθμό. Διότι με μια αγνή, Αγία και έντιμη ζωή θα κερδίσεις την εύνοια του Θεού της αγάπης και θα καταστήσεις τον εαυτό σου άξιο για μια μεγαλύτερη διακονία, μέσω του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα στους αιώνες των αιώνων, Αμήν”. [10].
Καθώς το ίδιο το κείμενο της χειροτονίας περιγράφει αυτό το αξίωμα ως τον πρώτο βαθμό της ιεροσύνης, ο αναγνώστης κατά τη χειροτονία του φοράει το μικρό φελόνιο, που σημαίνει ότι αναλαμβάνει ένα αξίωμα στις τάξεις του κλήρου και υπενθυμίζει στον χειροτονούμενο να μην ντροπιάσει το αξίωμά του για να προετοιμαστεί για έναν ανώτερο βαθμό στις τάξεις του κλήρου. Για να γίνεις οποιοσδήποτε βαθμός του κλήρου μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να έχεις γίνει χειροτονημένος αναγνώστης πριν να μπορέσεις να ανυψωθείς σε οτιδήποτε άλλο.
Φυσικά αυτοί οι εκσυγχρονιστές υβριστές θέλουν να κρύψουν κάτω από το χαλί τους σχετικούς κανόνες που απαγορεύουν στους λαϊκούς (και συγκεκριμένα στις γυναίκες) να εισέρχονται στην Αγία Τράπεζα και να χειροτονούνται αναγνώστες. Επίσης, θα προβάλουν την ανανεωτική πολεμική κραυγή της προ πολλού εκλιπούσας "γυναικείας διακονίας", χωρίς να γνωρίζουν στην πραγματικότητα τι είναι η γυναικεία διακονία, την ασαφή ιστορία που περιστρέφεται γύρω από αυτές και τον πραγματικό λόγο που η Εκκλησία έπαψε να κάνει γυναίκες διακόνισσες. Συχνά θα νομίζουν λανθασμένα ότι οι γυναίκες διακόνισσες ήταν απλώς η γυναικεία εκδοχή του άνδρα διακόνου, που υπηρετούσε σε λειτουργικό ρόλο, αλλά αυτό απέχει πολύ από την ιστορική αλήθεια του θέματος. Δυστυχώς, το θέμα αυτό είναι τόσο εκτεταμένα μεγάλο που δεν μπορεί να καλυφθεί στο σύνολό του σε αυτό το σύντομο άρθρο.
Ωστόσο, ευτυχώς για εμάς, το θέμα αυτό έχει ερευνηθεί εκτενώς από τον Πρωτοδιάκονο Δρ Brian Patrick Mitchell, PhD, από τον Καθεδρικό Ναό της Ρωσικής Εκκλησίας στο Εξωτερικό στην Ουάσιγκτον, ο οποίος είναι ο σημαντικότερος ειδικός σε αυτό το θέμα. Ο πατήρ Διάκονος Patrick στο βιβλίο του που πρέπει να διαβάσετε με τίτλο, ‘Η Εξαφανισμένη Διακόνισσα: Διακόνισσες: Γιατί η Εκκλησία Είχε Κάποτε Διακόνισσες και Μετά Σταμάτησε Να Τις Έχει’ The Disappearing Deaconess: Why the Church Once Had Deaconesses and Then Stopped Having Them δίνει μια εξήγηση για το θέμα της γυναικείας διακονίας και αναλύει την ιστορία της υποτιθέμενης προέλευσης αυτού του αξιώματος, τους κανόνες, τους πατέρες της εκκλησίας που μίλησαν γι’ αυτές και εξηγεί γιατί αν και αποτελεί μέρος της ιστορίας της Εκκλησίας, δεν είναι η παράδοση της Εκκλησίας. Εκτός από αυτόν τον κριτικό τόμο, μας έχει δώσει και μια πολύ λεπτομερή σύνοψη του βιβλίου αυτού με τίτλο: ‘Διάκονοι και Διακόνισσες Γιατί η Εκκλησία κράτησε το ένα και όχι το άλλο'.
Comments